Pitanje: Selam alejkum. Da li su ehlul kitabije (sljedbenici Knjige, židovi i kršćani) još uvijek na tom stepenu da ih možemo smatrati u skladu sa nazivom; koliko su nam dozvoljena njihova jela i žene, i uopšteno, kako postupati s njima u svakodnevnim kontaktima?
Odgovor: Ve alejkum selam ve rahmetulahi ve berekatuhu:
Na ovo pitanje ne možemo odgovoriti sa da ili ne generalno, jer među kršćanima danas ima onih koji se ne mogu nazvati ehlul kitabijama, zbog toga što su ateisti, bezbožnici, satanisti i tome slično. Stoga kažemo današnji kršćani (spominjemo zasebno kršćane, jer je kod njih skretanje sa onoga na čemu su bili njihovi preci mnogo veće i izraženije za razliku od jevreja) koji slijede vjerovanje svojih ispravnih predaka smatramo ehlul kitabijama. Činjenica da govore da je Isa bog, ili sin Božiji ne utiče na gubljenje naziva ehlul kitabije, jer su to isto govorili još za vrijeme objavljivanja Kur’ana. A Uzvišeni Allah i Njegov Poslanik, salalahu alejhi ve selem, su ih nazivali ehlul kitabijama. Kaže Uzvišeni:
لَّقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَآلُواْ إِنَّ اللّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ
“Nevjernici su oni koji govore: ‘Bog je – Mesih, sin Merjemin’!“ (Maide, 17)
I kaže isto tako:
لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُواْ إِنَّ اللّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ
“Nevjernici su oni koji govore: ‘Bog je – Mesih, sin Merjemin’!“ (Maide, 72)
Na osnovu pomenutog kažemo da je neispravna tvrdnja onih koji govore da danas nema ehlul kitabija, kao što je isto tako neispravna tvrdnja onih koji sve kršćane i jevreje smatraju ehlul kitabijama. Ispravno je, a Allah najbolje zna, da se prema njima ophodimo prema stanju u kojem se nalaze. Tako one od njih koji su na vjerovanju svojih predaka pripisujemo njima, a one koji su skrenuli sa tog vjerovanja i postali bezbožnici, ateisti, satanisti i tome slično, smatramo bezbožnicima i „otpadnicima“ od ehlul kitabija.
Kod njih je slično kao i kod muslimana: i među muslimanima imamo onih koji se pripisuju islamu i sebe nazivaju muslimanima, ali to ime ne zalužuju zbog toga što čine širk Uzvišenom Allahu, kao što je slučaj sa nusajrijama (poznati kao alevije), ismailijama, karamitima i drugim zabludjelim frakcijama. Isti je slučaj i sa onima koji odlaze raznim turbetima i traže pomoć od umrlih, takvi se ne smatraju muslimanima, pa makar čitav dan ponavljali šehadet zbog toga što čine djelo koje ga ruši u samoj osnovi – širk.
Odgovorio: Idriz Bilibani, prof. fikha